Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İçişleri Bakanı Gerald Darmanin ve Savunma Bakanı Sebastien Lecornu, seçim sisteminde öngörülen anayasal düzenlemeye karşı eylem ve şiddet olaylarının başladığı, olağanüstü hal (OHAL) ilan edilen Hint-Pasifik’teki kolonisi Yeni Kaledonya’yı ziyaret etti. Macron, OHAL’in genişletilmemesi gerektiğini, yollara kurulan barikatlar kaldırılırsa OHAL’in de kaldırılacağını söyledi.
Reuters haber ajansının aktardığına göre, yaşanan olaylarda altı kişinin öldüğü Yeni Kaledonya’nın başkenti Noumea’ya giden Cumhurbaşkanı Macron, buradaki siyasi liderler ve iş insanları ile yaptığı görüşme sırasında, “İlerleyen saat ve günlerde, gerekli görülürse devasa yeni operasyonlar planlanacak; cumhuriyet düzeni kendi bütünlüğü içinde yeniden tesis edilecek çünkü başka seçenek yok” ifadelerini kullandı.
“GEREKİRSE OLİMPİYATLAR SIRASINDA DA POLİS BURADA KALACAK”
Macron’un ziyareti öncesinde sosyal medyaya ve basına yansıyan görüntülerde, eylemcilerin yollara kurduğu barikatlar sebebiyle halen kapalı yollar olduğu görülmüştü. Helikopterle Yeni Kaledonya’ya giden Macron, halihazırda OHAL koşullarının devam ettiği bölgeye gönderilen 3 bin güvenlik personelinin, gerekli görülmesi halinde Paris Yaz Olimpiyatları sırasında da burada kalacağını söyledi.
“Ben kişisel olarak olağanüstü halin genişletilmemesi gerektiğini düşünüyorum” diyen Macron, OHAL’in ancak protestocuların yollara kurduğu barikatları kaldırması halinde kaldırılabileceğini söyledi. Macron’la görüşmeye katılanlar arasında, yerli Kanak halkının siyasi liderleri de yer aldı. Bu isimlerin arasında Yeni Kaledonya Hükümet Başkanı Louis Mapou ve Kongre Başkanı Roch Wamytan da vardı. Görüşmenin öncesinde açıklama yapan bağımsızlık yanlısı Kanak Sosyalist Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLNKS) Macron’un ‘diyaloğu hayata döndürecek’ güçlü bir açıklama yapmasını beklediklerini söyledi.
“BİZE CEVAP VERİN: TASARIYI GERİ ÇEKECEK MİSİNİZ?”
Öte yandan, France Info’nun haberine göre, Yeni Kaledonya Kongresi Başkanı, UC-FLNKS ve Milliyetçiler grubundan Roch Wamytan, Fransa hükümetinin ‘Yeni Kaledonya çıkarmasını mizansen’ olarak niteledi. Wamytan, 10 gündür yaşanan şiddet olaylarına dikkat çekerek, Macron’un ‘kan ve ateş içinde’ olan adaya gelmesini eleştirdi.
Macron’a ziyaretinde eşlik eden kişiler arasında, geçmişte Fransa hükümeti ile müzakere süreçlerinde ‘sıkıntı yaşadıkları’ isimlerin de bulunduğuna işaret eden Wamytan, ziyaretin ‘formatının iyi olmadığı’ değerlendirmesinde bulundu. Macron’a “Bize cevap verin! Anayasa değişiklik tasarısını geri çekecek misiniz?” sorusunu yönelteceklerini belirten Wamytan, tasarının geri çekilmesini müzakere sürecinin ön koşulu olarak değerlendirdi.
“YENİ KALEDONYA’YI GERÇEK ÖZERKLİK İLE BULUŞTURUN”
Adalar Eyaleti Başkanı Jacques Lalie ise Macron’a hitaben yazdığı mektupta, Yeni Kaledonya’da ‘sakin ve barış içinde geleceğin’ yeni egemenlik anlayışıyla mümkün olabileceğini söyledi. Bunu, ‘Fransa ile ortak ya da bağlantılı ancak Fransa’ya ait olmayan egemenlik’ şeklinde tanımlayan Eyalet Başkanı Lalie, Yeni Kaledonya’nın mevcut statüsünden çıkarılmasını ve ‘gerçek özerklik’ ile buluşturulmasını istedi.
Lalie, adadaki gerginliğin azaltılması ve Kanak halkının meşru taleplerinin gerçekten dikkate alınması için ‘zorunlu yatıştırma yolunun’ Fransız hükümetinin yerli halkın seçimlerdeki nüfuzunu azaltan anayasal reform tasarısını geri çekmesi olduğunu vurguladı.
NE OLMUŞTU?
Yeni Kaledonya’da Fransa hükümetinin yerel halkın gücünü kırmaya neden olacak anayasal reform girişimine karşı çıkan bağımsızlık yanlıları 13 Mayıs’tan itibaren harekete geçmişti. Fransa hükümeti, başta başkent Noumea olmak üzere adanın farklı noktalarında şiddet olaylarının tırmanmasının ardından bölgeye polis ve jandarma sevk etmeye başlamıştı. Fransa Başbakanı Gabriel Attal 15 Mayıs’ta sosyal medya platformu TikTok’un yasaklandığını ve adada olağanüstü hal ilan edildiğini duyurmuştu. Ada’da Fransız seçmen sayısını artıracak anayasal reformun yürürlüğe girebilmesi için, Fransız Parlamentosu’nun iki kanadının bir arada toplandığı Kongre’de kabul edilmesi gerekiyor.
