Bir Alman teknoloji firması olan Quantum Systems tarafından sağlanan hava araçları, aylarca ordusu için sorunsuz bir şekilde çalıştı ve ülkenin Rusya’ya karşı savaşında düşman tanklarını ve birliklerini tespit etmek için havada görev yaptı.
Geçen yılın sonlarında hava araçları, görevlerden dönerken aniden gökten düşmeye başladı. Ukrayna Savunma Bakanlığı ise geliştirici şirkete sert bir uyarıda bulunarak sorunun nedenini sordu.
Ruslar, sinyalleri bozuyor
Ruslar, insansız hava araçlarını navigasyon için güvendikleri uydulara bağlayan kablosuz sinyalleri bozuyor, bu da makinelerin yollarını kaybetmesine ve yere düşmesine neden oluyordu.
Quantum, buna uyum sağlamak için bir tür ikincil pilot görevi görecek yapay zeka destekli bir yazılım geliştirdi ve drone’ların bir Xbox kumandasıyla indirilebilmesi için manuel bir seçenek ekledi.
Şirket ayrıca Rusya’nın elektronik saldırılarını izlemek için bir hizmet merkezi kurdu.
Görünmez dalga savaşı
Ukrayna’da elektromanyetik dalgaların görünmez dünyasında bir sürüyor; radyo sinyalleri, insansız hava araçları ve birliklere giden iletişim bağlantılarını engellemek, hedefleri tespit etmek ve güdümlü silahları kandırmak için kullanılıyor.
Washington’daki bir düşünce kuruluşu olan Hudson Enstitüsü’nün kıdemli uzmanlarından Bryan Clark, konuyu şöyle özetliyor:
Ukrayna’daki çatışmalar, hava ve arazi kadar elektronik savaştan da etkilendi. Çatışmadaki her adım, artık elektromanyetik spektrumda da izlenmesi gerekiyor.
Elektronik savaş, 100 yılı aşkın bir süredir savaşların bir özelliği olmuştur.İkinci Dünya Savaşı sırasında İngilizler, bombardıman uçaklarının kullandığı hedefleme sistemlerini yanıltmak için Alman radyo sinyallerini taklit etmişti.
Soğuk Savaş’ta Sovyetler Birliği, ABD’den gelen füzelere ve uçaklara karşı asimetrik bir avantaj elde etmek için elektronik silahlara büyük yatırım yaptı.
Son yıllarda elektronik saldırı ve savunmanın kullanımı daha dengesiz hale geldi. 2000’li yıllardaki Irak savaşında ABD, jammer adı verilen aygıtları kullanarak o kadar çok radyo gürültüsü yarattı ki, el yapımı patlayıcılar uzaktan kumandalı patlatıcılarla iletişim kuramadı.
Yakın zamanda İsrail, insansız hava araçları veya füzelerden gelebilecek olası saldırıları karıştırmak için hava sahasındaki GPS sinyallerini elektronik savaş sistemleriyle karıştırdı.
Ukrayna’daki savaş, elektronik savaş yeteneklerini geniş çapta konuşlandıran ve teknikleri gerçek zamanlı olarak geliştiren iki büyük ve nispeten gelişmiş ordu arasında yakın zamanda yaşanan ilk çatışmadır.
Bir zamanlar eğitimli uzmanların ilgi alanına giren teknolojiler, ön cephedeki piyade birliklerine de yayıldı.
Taktikler o kadar kritik hale geldi ki, Ukrayna’nın en üst düzey askeri komutanı General Valery Zaluzhny’nin yakın zamanda yazdığı bir makalede, elektronik savaşa ayrı bir bölüm eklendi.
ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Charles Q. Brown Jr., bu yıl kongredeki bir duruşma için hazırladığı konuşmasında elektronik savaş konusunu gündeme getirdi.
İngiliz güvenlik düşünce kuruluşu Royal United Services Institute’ta elektronik savaş uzmanı olan Thomas Withington, NATO ülkelerinin elektronik silah satın alma ve geliştirme programlarını genişlettiğini söyledi.
Antenler ve sinyal bozucular
Rus tankları Şubat 2022’de Kiev’e doğru ilerlerken Rus ordusu, ilk başta elektronik savaşta dünyanın en iyilerinden biri olarak ünlenmişti.
Ruslar, Ukrayna hava savunmasını yerle bir etmek için güçlü sinyal bozucular ve tuzak füzeler kullandı, ayrıca Ukrayna’yı Rus uçaklarıyla savaşmak için uçaklara bağımlı hale getirdi.
Elektronik silahlar ilk bakışta tehlikeli görünmüyor. Bunlar genellikle kamyonlara monte edilebilen veya tarlalara veya binalara kurulabilen uydu antenleri olarak göze çarpıyor.
Ancak bu antenler, daha sonra hassas silahları yönlendiren ve radyo iletişimine izin veren sensörleri ve iletişim bağlantılarını izlemek, kandırmak ve engellemek için elektromanyetik dalgalar yaymaya başlıyor.
İster radyolu askerler, ister pilotlara bağlanan insansız hava araçları veya uydulara bağlı füzeler olsun, hemen hemen her iletişim teknolojisi bu elektromanyetik sinyalleri kullanıyor.
Sinyaller nasıl bozuluyor
Temel ama etkili araçlardan biri, telsizler veya drone’lar tarafından kullanılan aynı frekanslarda güçlü sinyaller göndererek, cihazların iletişimini bozmaktır.
Başka bir yöntem ise hava araçlarına sahte sinyal göndermek olarak öne çıkıyor. Sahte sinyal, bir drone veya füzeye yanlış koordinatlar vererek kilometrelerce rotadan saptırabiliyor.
Başka bir uygulamada ise, füzeler veya uçaklar tarafından gönderilen sinyaller taklit ediliyor. Böylece, hava savunma sistemleri olmayan saldırıları tespit etmeye başlıyor.
Diğer bir yöntemde ise radyasyon ışınları dinleniyor ve kökenleri bulunmaya çalışılıyor. Bu cihazlar, genellikle drone pilotlarını bulmak ve onlara saldırmak için kullanılıyor.
Rusya kendini geliştirdi
Analistler, bu araçları kullanarak elde edilen erken başarının ardından Rus ordusunun tökezlediğini söyledi.
Ancak savaş uzadıkça Rusya, anti-drone silahları ve siperlerin etrafında radyo dalgası kabarcığı oluşturan küçük sinyal bozucular gibi daha küçük, mobil elektronik silahlar kullanarak yenilikler yaptı.
Piranha’nın kurucusu olan 53 yaşındaki Yurii Momot, çatışma için yapılmış yeni bir anti-drone silahını sergiledi.
Ukrayna, Ruslara karşı önlem almaya çalıştı
Rusya’nın elektronik saldırı ve savunma alanındaki Sovyet bilgi birikimine karşı koymak için Ukrayna, ABD’deki Silikon Vadisi ile bağlantılı bir şirketten yardım istedi.
Buradaki fikir, ülkenin teknoloji çalışanlarının hızlı bir şekilde elektronik savaş ürünleri üretmesine, bunları test etmesine ve ardından bunları savaş alanına göndermesine yardımcı olmaktı.
Bu yaz Ukrayna hükümeti, ülkedeki şehirleri vurmak için kullanılan uzun menzilli insansız hava araçlarını engellemenin yolları üzerinde çalışması için, firmalara yönelik bir eğitim verdi.
Kiev dışındaki test alanlarında drone üreticileri, araçlarını elektronik saldırı silahlarıyla karşılaştırmaya başladı.
Ağustos ayında Ukrayna’nın orta kesimindeki bir alanda, Sovyetler Birliği’nin eski özel kuvvetler komutanı ve elektronik savaş firması Piranha’nın kurucusu olan 53 yaşındaki Yurii Momot, çatışma için yapılmış yeni bir anti-drone silahını sergiledi. (Yukarıdaki görsel.)
Silahların savaşta inişli çıkışlı bir performansı var, ama Momot’un silahı işe yaradı. Yaygın olarak kullanılan ucuz bir keşif uçağı olan DJI Mavic üzerinde denenen silah başarılı oldu.
Drone hareketsiz bir şekilde havada asılı kaldı. Çünkü drone’un navigasyon sistemi, silahtan gelen radyo sinyalleri patlamasıyla çökmüştü.
Bu yaz, Almab firma Quantum’un yöneticisi Oleksandr Berezhny, elektronik savaş hakkında bildiklerini NATO ile paylaşmak için Ukrayna’nın en iyi drone pilotlarından biriyle Almanya’ya uçtu.
Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa, bu tür silahların Rus sistemlerine karşı ne kadar etkili olduğunu yakından takip ederken, bazıları bu silahların yeterince hızlı tepki vermediğinden endişe ediyor.
