Yapay zeka teknolojilerinin hızla geliştiği günümüzde, tekelleşme büyük bir sorun olarak ortaya çıkıyor. Büyük teknoloji şirketlerinin pazarı domine etmesi, rekabeti kısıtlamakta ve küçük ölçekli yapay zeka şirketlerini zor durumda bırakıyor.
Türk İstatistik Derneği (TİD) Başkanı Prof. Dr. Turhan Menteş, yaptığı açıklamada, “Küçük ölçekli ürün üreten yapay zeka şirketlerinin, çözüm arayan kullanıcılar için özelleşmiş çözümler üretebildiğini” belirtti. Turhan Menteş ayrıca, yerel ve küçük ölçekli yapay zeka şirketlerinin tercih edilmesinin gelişimi daha hızlandıracağını ve kullanıcıların eğitim süreci ve model mimarisi üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmasını sağlayan bu ürünlerin, aynı zamanda veri gizliliği konusunda da daha güvenli bir ortam sunabileceğine dikkat çekti.
Tekelleşmenin olumsuz etkilerini azaltmak ve rekabeti korumak için ulusal tedbirlerin yanı sıra uluslararası uzlaşmanın şart olduğunu belirten Menteş açıklamasında şunlara yer verdi ; “Ulusal tedbirlerin yanı sıra uluslararası uzlaşmada önemlidir. Çünkü yapay zeka teknolojileri, ulusal sınırları aşan bir etkiye sahiptir ve tekelleşme gibi sorunlar küresel boyutta etkiler gösteriyor. Uluslararası bir anlayış ve işbirliği ile yapılacak düzenlemeler, küresel düzeyde rekabetin korunmasına ve inovasyonun teşvik edilmesine katkı sağlayacaktır. Ancak, ulusal tedbirler de yerel düzeyde rekabeti desteklemek ve küçük ölçekli şirketleri korumak adına oldukça önemlidir. Ulusal ve uluslararası düzeyde uygun politika ve düzenlemelerin birlikte yürütülmesi, yapay zeka alanında adil bir rekabet ortamının oluşturulmasına yardımcı olacaktır”
Küçük ölçekli yapay zeka şirketlerinin, yenilikçi fikirler ve çözümlerle büyük teknoloji şirketlerinin rekabetine karşı gelmeye çalıştığının altını çizen Menteş, “Bu şirketlerin karşılaştığı bazı zorluklar da var. Daha az finansman ve insan kaynağına sahip olmaları, teknik zorluklarla başa çıkmak zorunda kalmalarına neden oluyor.” Dedi.
Küçük ölçekli yapay zeka şirketlerinin, çözüm arayan kullanıcılara özelleşmiş çözümler sunarak büyük şirketlerin sağlayamayacağı bir hizmet sunduğunu ifade eden Menteş, bu şirketlerin maliyet kontrolü, uzmanlaşmış alanlarda hizmet verme yeteneği ve sahiplik/lisanslama konularında esneklik gibi avantajları bulunduğunu vurguladı. Menteş şöyle devam etti ; “Hızlı ve esnek karar alma yetenekleri sayesinde büyük şirketlere göre daha çevik bir yapıya sahip olmaları, müşterilere daha kişiselleştirilmiş ve odaklanmış çözümler sunabilme kabiliyetleri, daha az bürokrasiye ve daha hızlı işlem süreçlerine sahip olmaları gibi unsurlar da bu avantajlar arasında sayılabilir. Ayrıca, küçük şirketlerin genellikle daha yenilikçi ve risk alabilen bir kültürleri olduğundan, daha hızlı ve yenilikçi ürün ve hizmetler geliştirebilme potansiyelleri de bulunmaktadır.”
Turhan Menteş, Türk İstatistik Derneği’nin 15-18 Ekim 2024 tarihlerinde Ankara’da “Yapay Zekâ” ana teması ile Uluslararası Veri Bilimi ve İstatistik Kongresi’ni düzenleyeceğini belirterek Kongrede, kişisel verilerin korunmasının getireceği sorunlar ve küçük ölçekli yapay zeka şirketlerinin stratejik önemi gibi konular ele alınacağını ifade etti. Yapay zeka alanında ulusal düzeyde yapılacak düzenlemelerin önemine dikkat çeken Menteş, Kongrede özelikle Türkiye’de yapay zeka alanında faaliyet gösteren küçük ölçekli şirketlere yönelik özel teşviklerin sağlanması ve ulusal yapay zeka yasasının çıkarılmasına ilişkin görüşlere yer verileceğini ve bu yasanın, küçük şirketlerin rekabet gücünü artırarak inovasyonu teşvik etmesi ve tekelleşmiş yapay zeka şirketlerine karşı milli önlemlerin alınmasına yönelik önerilerin ortaya çıkacağını söyledi.