Geçtiğimiz yılın aralık ayına kadar gerileme gösteren ikinci el araç fiyatlarında yeni yıl itibarıyla yön değişti. Şu anda araç almak isteyen vatandaşların aklındaki soru ise ‘fiyatlar daha da artacak mı? oluyor. Peki araç almak için hangi dönem daha cazip? İkinci elde en çok satılan 5 model belli oldu.
VavaCars Perakende Grup Başkanı Serdıl Gözelekli ve İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel ikinci elde fiyat artışının nedenlerini ve kilometre, araç yaşı ve modeline göre en çok tercih edilen araçları sıraladı. İki uzman isim sektöre ilişkin çarpıcı detayları milliyet.com.tr’ye açıkladı.
VavaCars Perakende Grup Başkanı Serdıl Gözelekli ‘nin açıklamaları şu şekilde: “VavaAI Fiyat Endeksi’nin Ocak 2024 sonuçlarına göre eylül ayından itibaren düşüşe geçen, aralık ayında ise sabit kalan ikinci el araç fiyatları, yeni yılla birlikte yeniden artışa geçerek yüzde 3 yükseldi. Önümüzdeki aylarda da fiyatların kur ve enflasyona paralele bir artış göstermesini bekliyoruz.
İŞTE FİYATLARI YÜKSELTEN SEBEPLER
2023 yılının tamamına baktığımızda, ikinci el araç fiyatları, enflasyon ve döviz artışına paralel bir yükselişle yılı kapattı. Bu yükselişin birkaç temel sebebi var. Öncelikle sıfır otomobillerin fiyatlarında yaşanan artış, ikinci el araçlara olan talebi artırdı. Ayrıca son dönemde ulaşım tercihlerinde yaşanan değişim, bireylerin kişisel araçlara yönelimini artırdı ve ikinci el araç talebini tetikledi. İkinci el otomobil tasarrufun korunmasını sağlarken, bir yandan da sürüş ve ulaşım konforu getiriyor. Bunların yanı sıra araç fiyatları, enflasyon ve kur gibi göstergelerle çok paralel bir trend izliyor. Bu faktörlerin bir araya gelmesi, ikinci el araç piyasasında değer artışını da beraberinde getirdi.
TARİH VERİLDİ: ‘İKİNCİ ELE TALEP ARTACAK’
2023’ün son aylarındaki gerilemeye rağmen ikinci el araçlar, yılı enflasyon ve kur artışına paralel bir artışla kapatarak hem alıcılarına hem de satıcılarına kazandırdı. Global enflasyona ve artan üretim maliyetlerine bağlı olarak sıfır araçlara gelen yeni yıl zamlarının da etkisiyle ikinci ele olan talebin haziran ayına kadar giderek artacağını öngörüyoruz.
ARAÇ ALMAK İÇİN EN AVANTAJLI DÖNEM
Fiyatların sıkı para politikasının da etkisiyle kur ve enflasyonla paralel biçimde yukarı doğru seyrinin devam etmesi bekleniyor. Bu nedenle aracını değiştirmek veya yeni bir araç almak isteyenler içinde bulunduğumuz dönemi iyi değerlendirmeli. Yani şubat ayı, araç sahibi olmak isteyenler için avantajlı bir dönem. 2024 yılının genelinde ise, ikinci el araç piyasası, alıcılar ve satıcılar arasında sağlıklı bir denge oluşturarak her iki taraf için de fırsatlar sunmaya devam edecektir. Bu çerçevede özellikle tüketicilerin uygun maliyetli krediye ulaşımı konusunda kolaylıklar sağlandığında, pazarın ilk 6 ay sonunda 2023’ün ilk yarısını da geçecek bir büyüme kaydetmesini bekliyoruz.
İKİNCİ ELDE EN ÇOK SATILAN 5 MODEL!
Bu yıl da tüketicilerin araç tercihleri 2023 ile benzer şekilde seyrediyor. En çok satılan modeller arasında Fiat Egea yine zirvede yer alıyor. Onu sırasıyla Honda Civic, Renault Clio, Renault Megane ve Volkswagen Polo izliyor. Bu 5 model, geçtiğimiz yıl toplam araç satışlarının yüzde 28’ini oluşturdu.
MODEL YILI OLARAK EN ÇOK TERCİH EDİLENLER HANGİLERİ?
2020 ve 2021 model araçlar, ikinci elde en çok ilgi gören model yılları olurken, onları sırasıyla 2017, 2016 ve 2015 yıllarında üretilen araçlar takip etti.
‘120 BİN KM ALTINA TALEP FAZLA’
Buna paralel olarak satılan araçların yüzde 35’ini 40 bin kilometre, yüzde 88’sini 120 bin kilometre altı araçlar oluşturdu.
İŞTE FİYAT ARALIĞINA GÖRE EN ÇOK TERCİH EDİLENLER
Diğer yandan fiyat aralıklarına bakıldığında ise, 500 bin ile 1 milyon TL arasındaki araçların satışları öne çıktı. Söz konusu fiyat aralığı, satılan toplam araçların yüzde 89’unu kapsadı.
‘TALEBİN YENİDEN YÜKSELMESİNİ BEKLİYORUZ’
2023 yılının ilk 8 ayında yaşanan yüksek fiyat artışının ardından, eylül ayıyla birlikte piyasada dengelenme görüldü. Ticaret Bakanlığı’nın aldığı önleyici kararlar, talepte bir miktar azalma, sıfır araç üretimindeki kısmi artış ve tedarik zincirindeki iyileşme bu durgunluğa yol açan faktörler arasında sayılabilir. Özellikle Bakanlık tarafından ikinci kez 6 aylığına uzatılan, 6 ay 6 bin kilometre sınırı ve ikinci el araçların sıfır araç liste fiyatından daha pahalıya satılması yasakları, piyasada suni olarak yükseltilen fiyatları düzenlemesi açısından çok isabetli adımlar oldu.
Bunların yanında özellikle kasım ayında yaşanan düşüşün ardından aralık ayında fiyatların sabit kalması, ikinci el araç fiyatlarının inebileceği en düşük seviyeye ulaştığını gözler önüne serdi. 2023 yılı boyu etkisini sürdüren yüksek enflasyon ve kurdaki dalgalanmalar göz önüne alındığında, ikinci el araç piyasası hem alıcılar hem satıcılar için oldukça önemli avantajlar sundu.
Fiyatlar, yeni yılda da enflasyon ve kur ile benzer şekilde hareket edecektir. Bu noktada, özellikle kredi faizlerinin dengeye gelmesi, tüketicilerin uygun maliyetli krediye ulaşımının kolaylaştırılması, finansman konusunda kredi kartıyla vadeli ve parçalı ödeme gibi kolaylıkların sağlanmasıyla talebin yeniden yükselmesini bekliyoruz.”
İMAS BAŞKANI ERTEMEL: LİSTE FİYATLARINDA ARTIŞ GÖZLEMLEDİK
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel şu ifadeleri kullandı:
“Geride bıraktığımız 2023 yılının ikinci yarısında piyasayı regüle etmek ve olağan dışı fiyatlamaları kontrol altına almak adına atılan adımlar ve sıfır araçta global üretim adetlerinin tekrar yükselmesi neticesinde sıfır km fiyat düşüşlerine uygun zemin hazırlandı.
%20’ye varan indirimli fiyatlar kullanıcılara sunulurken, bu süreçte artan döviz kuruna rağmen fiyatların düştüğü göz önünde bulundurulursa, indirim oranlarının %25-30 gibi önemli seviyelere ulaştığını söylemek mümkün.
2023 yılında sıfır otomobilde sağlanan fiyat düşüşleri, ikinci el pazarına da olumlu yansıdı. İlk olarak fahiş fiyatlamalar ortadan kalktı ve kamuoyunu sıkça meşgul eden “ikinci el otomobil fiyatları sıfır fiyatlarını geçti“ konusu gündemden düşmüş oldu.
FİYAT ARTIŞINI ETKİLEYEN UNSUR
Devam eden süreçte özellikle kasım-aralık aylarında reel fiyatlarda da düşüşler kayda geçti. Yeni yıl ile birlikte, yeni yıl maliyetleri ve güncel döviz kuru gibi etkenler sebebiyle sıfır otomobil liste fiyatlarında bir miktar artışa gidildiğini gözlemledik. İkinci el otomobil fiyatlarını direkt etkileyen faktörler sıfır km fiyatları ve talep. Sıfırda uygulanan fiyat artışı, ikinci el etiket fiyatlarına %2-3 oranında yansımış durumda.
‘REEL FİYATLAR HALA ARALIK AYI SEVİYESİNDE’
Ancak talebin istenen seviyede olmaması sebebiyle alıcı bulabilen reel fiyatların halen aralık ayı seviyesinde olduğunu söylemek mümkün. Bu açıdan bakıldığında artan sıfır fiyatlarına rağmen sabit kalan ikinci el fiyatlarının avantajlı konumda olduğu söyleyebiliriz.
‘İKİNCİ ELİ CAZİP HALE GETİRECEK’
Önümüzdeki süreçte maliyet, enflasyon ve kur gibi faktörlere bağlı olarak sıfır km fiyatlarında artış yaşandığı takdirde, fiyat makasının daha da açılması ikinci eli çok daha cazip hale getirecektir. Bu sebeple mevsimsellik etkisiyle de birlikte ilkbahar aylarında talebin ikinci ele kayacağı kanaatindeyiz. Bu süreçte yükselen taleple birlikte ikinci el fiyatlarında da artış görülebilir.
‘OTOMOTİVDE İKİNCİ EL DÖNEMİ OLACAK’
Piyasaya daraltıcı etkisi olan krediye erişimde yaşanan zorluklar ve yüksek kredi oranları gibi faktörlere karşın takas gibi usullerin ön plana çıkacağı, satış adetleri her iki pazarda da geçmiş yıl kadar olmasa da, özellikle yılın ikinci yarısının “otomotivde ikinci el dönemi” olacağı görüşündeyiz. Özetle var olan koşullar ve gelecek dönem öngörüleri dahilinde, mevcut reel ikinci el fiyatları cazip konumda. Otomobil almak isteyen kullanıcılar mevcut fiyatlamaları değerlendirerek, bütçe ve ihtiyaçları doğrultusunda ikinci el piyasasını inceleyebilirler.
‘3 YAŞA KADAR ARAÇLAR AVANTAJLI’
Ülkemizde gerek sıfır gerek ikinci el satışa sunulan otomobillerde en çok C Segment Sedan aile otomobilleri tercih ediliyor. B Segment Hatchback otomobiller de tercih edilen sınıflar arasında. Sıfır otomobil fiyatlarının bir miktar artması ve ikinci el reel fiyatlarının halen sabit olması sebebiyle özellikle 3 yaşa kadar olan genç ikinci el otomobil fiyatlarının avantajlı konumda olduğunu söyleyebiliriz. Fiyatların düşmesi ile birlikte 4 ile 10 yaş arasında fiyat baremi 500-600 bin TL olan, otomatik sedan veya hatchback modeller mevcut. Geçmişte bu barem 750.000 TL’den başlıyordu. 600-700 bin TL arasında ise SUV-Pikap araçlar mevcut piyasada bulunabiliyor.
‘SONBAHARDA SATIŞLAR PİK YAPACAK’
İkinci el pazarındaki durağanlığın birkaç sebebi var. Yüksek mevduat oranları, krediye erişimde yaşanan güçlükler ve bulunabilen kredi oranlarının yüksek olması başlıca sebepler. Öte yandan içinde bulunduğumuz dönemde kullanıcı refleksinin sıfır otomobilde olması etkili faktörlerin en başında geliyor. İlkbahar ayları itibarıyla fiyatların tamamen dengelenmesi ve mevsimsellik etkisiyle birlikte ikinci elde de hareketlenme başlayacak ve satış adetleri hedeflenen seviyelere ulaşacaktır. Yılın son çeyreği için öngörülen mevduat ve kredi oranlarının piyasa lehine dönmesi halinde ise, satış adetlerinin pik yapacağı dönem sonbahar ayları olacaktır. Özetle geçmiş yıl kadar olmasa da tüm daraltıcı etkilere rağmen 2024 yılında da otomobil piyasasının hacmini koruyacağı kanaatindeyiz.”
